Ծրագրավորողների 10 սխալ, որոնք փչացրել են միլիոնավոր մարդկանց կյանքեր

Ինչքան էլ օգտվենք թվայանցված տեխնոլոգիաներից, դրանք միևնույն է հեռու են կատարյալ լինելուց: Գոնե այն պատճառով, որ ստեղծվել են մարդու կողմից: Քանի դեռ ծրագրերը մարդկանցից ավելի խելացի չեն դառնում, մենք ստիպված կլինենք մշտապես վերահսկել դրանց կարգավիճակը: Հատկապես, երբ խոսում ենք պատասխանատու գործի մասին: Ստորև բերված պատմությունները ցույց կտան, թե ինչ է պատահում, եթե արտադրության մեջ որակի վերահսկումը դադարում է մեկ օրով: Սկսենք տարօրինակ բաներից, որոնք ազդել են համեմատաբար քիչ թվով մարդկանց վրա և ավարտվել իրական ֆինանսական աղետներով:

Համակարգը «կենդանի թաղեց» 8,500 հիվանդի Միչիգանի հիվանդանոցներից մեկում

2003-ին Գրանդ Ռապիդսի «Սբ. Մերի» բժշկական կենտրոնը թարմացրեց հիվանդների գրանցման իր ծրագիրը նոր տարբերակով: Տվյալների սխալ հայտագրման պատճառով «դուրս գրվել» և «մահացել» փոփոխականները խառնվել էին։ Հետևաբար, յուրաքանչյուր մարդու, որն արդեն անցել է բուժում, սկսեց մահվան մասին ծանուցումներ ստանալ փոստով և տարբեր զեկույցներով, ինչպես արյան ստուգման դեպքում: Խնդրի մասին շատերը չէին իմանա, բայց բարձր ավտոմատացման շնորհիվ հաղորդագրություններ էին ուղարկվում ինչպես հիվանդներին, այնպես էլ ապահովագրական ծառայություններ: Այստեղ տեսնում էին, որ այդ մարդը «մահացել է» ու դադարեցնում էին փոխհատուցել հետագա բուժումը: Սա ներառում էր ավելի քան 2000 թոշակառու և հաշմանդամություն ունեցող անձանց: Քանի որ սխալը հայտնաբերվել է երկու ամիս անց, մոտավորապես նույնքան է պահանջվել հարակից ծառայություններում տեղեկատվությունը վերականգնելու և վնասը հատուցելու համար:

Ծրագրի թարմացումը 60 հազար մարդու զրկել է միջքաղաքային զանգերից

1990-ի հունվարին ամերիկյան հեռահաղորդակցման AT&T օպերատորը բարելավեց իր աշտարակների միջև անցումների ծրագիրը: Կոդի սխալի պատճառով, զանգի ընթացքում դրանցից մեկը սկսեց ազդանշաններ ուղարկել ավելի արագ, քան մյուսը կարող էր կարգավորել դրանք: Խնդիրը արագորեն տարածվեց նաև այլ կետերի վրա: Հակառակ կողմում մարդիկ միայն աղմուկ էին լսում: Սա շարունակվեց 9 ժամ: Խնդիրը լուծվեց` ծրագրի նախկին տարբերակին վերադառնալով, բայց խնդիրը չդադարեց արդիական մնալ։ Իրավիճակը կրկնվեց նաև 1998-ին, բայց դա ազդեց միայն SMS ծառայության ծանուցումների վրա:

Ռուսաստանի բոլոր խանութների 5% -ը խափանվել են նոր օնլայն դրամարկղի պատճառով

2017 թ.-ի դեկտեմբերի 20-ին թարմացվեց տվյալների հսկողության տեխնիկան. վաճառողները սկսեցին պարզապես փոխանցել գործարքի մասին տեղեկատվությունը հարկային ծառայությանը: Այս բարելավումներից մեկը կանգնեցրեց երկրի յուրաքանչյուր քսաներորդ խանութը: Ձախողումները սկսվել են Վլադիվոստոկում գտնվող DNS ցանցի խանութներում, որտեղ մարդիկ արթնանում են Մոսկվայից առաջ: Համակարգը թույլ չի տալիս վճարումներ ուղարկել հարկային դաշնային ծառայություն (ФНС) և դրա պատճառով դրամարկղերի մոտ թույլ չեն տվել ապրանքներ վաճառել: Մինչ խնդիրը հասնում էր մայրաքաղաք, որտեղ էլ սկսեցին լուծել այն, Ռուսաստանում խափանվեցին Մագնիտ, Պիտյորչկա խանութների, Էլդորադոյի տեխնիկայի խանութի, Ռիգլայի դեղատների որոշ ցանցեր: Դաշնային հարկային ծառայությունը ստիպված էր արագորեն արձագանքել և թույլ տալ խանութներին աշխատել սովորական ռեժիմով: Նրանց թույլատրվեց մուտքագրել տվյալները համակարգի վերականգնումից հետո: Խնդիրն ամբողջովին վերացվեց մի քանի օրվա ընթացքում:

Մեքենային թույլատրեցին նախածել մարզադաշտ Կոննեկտիկուտում․ այն փլուզվեց

1972 թվականից Հարթֆորդ քաղաքը փորձեց ընդլայնել իր ենթակառուցվածքային բազան և ներդրումներ կատարեց մեծ նախագծերի մեջ: Դրանցից մեկը Հարթֆորդի քաղաքացիական կենտրոնն էր՝ գնումների, զվարճանքի և սպորտային վայրերի համալիր: Մարզադաշտը նախագծվել է ծրագրի միջոցով, նյութերի օպտիմիզացված սպառման հետ միասին քաղաքը խնայել է մոտ 500 հազար դոլար: Համալիրը լիովին գործունակ էր և նույնիսկ «տուն» էր տեղի հոկեյի թիմի համար ՝ New England Whalers 1975 թվականից ի վեր: Սակայն 1978-ի հունվարի 18-ի առավոտյան մարզադաշտը փլուզվեց: Այդ օրը խաղեր չկային: Շենքը դատարկ էր և ոչ ոք չէր տուժել: Լրատվամիջոցները տարածեցին լուր, որտեղ փլուզման պատճառը նշվում էր ձյան ծանրությունը: Բայց քննությունը ցույց տվեց, որ իրականում խնդիրն այլ է, իսկ հիմքում՝ միամիտ վստահությունը ծրագրի նկատմամբ: Շենքի կառուցման ընթացքում մարզադաշտը սկսեց աստիճանաբար «ձևավորվել» և որակի հսկման թիմերը բաժանվեցին տարբեր խմբերի։ Վերականգնումը քաղաքին արժեցել է 90 միլիոն դոլար, այնուհետև համալիրի տեղում կանգնեցվել է XL Center արենան:

Intel-ը թողարկեց սխալով պրոցեսոր և ձևավորվեց միջազգային սկանդալ

1994 թ.-ին Pentium ապրանքանիշի ներքո գտնվող CPU ընկերությունը թաքցնում էր միկրոսկոպիկ խնդիր, որը վերաբերում էր մարդկանց շատ փոքր հատվածին: Երբ օգտագործողը բաժանեց մեկ համարը մյուսի, արդյունքը սխալ էր: Սխալը այսպիսին էր․ ]րագրավորողները սխալ են կոդավորել պրոցեսորի գործառնությունների ճյուղերից մեկը: Այն փնտրում էր արմատային տվյալներ և գտնում սխալները: Այս դեպքում հիմնական վնասը ընկել է ոչ թե օգտագործողների, այլ ընկերության վրա: Շնորհիվ այն բանի, որ Intel-ն արդեն շուկայում իրեն վստահ էր զգում։ Շատ երկրներում դաշնային ԶԼՄ-ները հավաքում էին լուրերը և աղետալի վնաս հասցնում ընկերության եկամուտներին: Արդյունքում  1994 թվականին բոլոր վնասված պրոցեսորների փոխարինումը ընկերության եկամուտը նվազեցրել էր նախատեսվածից 475 միլիոն դոլարով:

6 միլիոն մեքենա չի կարող բացել անվտանգության բարձիկները

2020 թվականի հունվարին պարզվեց, որ Toyota և Honda որոշ մոդելների սենսորները չափազանց զգայուն են էլեկտրական աղմուկի նկատմամբ և հավանականություն կա, որ բախման պահին համակարգը չի ազդանշանի անվտանգության համակարգը: Նա չի կարողանա գոտիներn ամուր պահել, իսկ բարձիկները օդով չեն լցվի: Խնդիրը կարող է լինել ավելի գլոբալ, քանի որ Toyota ավտոմեքենաների համակարգիչը մշակվել է երրորդ կողմի՝ ZF-TRW կազմակերպության կողմից: Միայն ԱՄՆ առաքվեց առնվազն վեց ընկերություններից, որոնք վաճառել են 12,3 միլիոն մեքենա: Բայց մինչ այժմ միայն ճապոնական արտադրողներն են որոշել վերականգնել ցուցիչները: Եվ հետո, շատերը դեռ սպասում են իրենց դիլերների ծանուցմանը:

MySpace- ը ոչնչացրել է օգտատերերի 50 միլիոն երգ

2016-ին ընկերությունն իրականացրեց տվյալների միգրացիան, որը սկսվել էր դեռևս 2013-ին: Նույնիսկ այդ ժամանակ որոշ նյութեր և հաշիվներ անհասանելի դարձան որոշ օգտատերերի համար: Իր հսկայական երաժշտության գրադարանի, լուսանկարների և տեսանյութերի փոխանցման ընթացքում սերվերներում խափանում է տեղի ունեցել, արդյունքում ընդմիշտ ջնջվել են դրանք: Քանի որ ղեկավարությունը չի բացահայտել ճշգրիտ պատճառը, տարբեր լուրեր են պտտվում խնդրի աղբյուրի վերաբերյալ: Օրինակ, կա ենթադրություն, որ այդպիսի մեծ ծավալի տվյալների պահպանումն անարդյունավետ է և կառավարման համար ավելի էժան էր այն «պատահաբար» ջնջելը: Այսպես թե այնպես, աշխարհը 2003-ից 2015 թվականները կորցրել է ինտերնետային մշակույթի խոշորագույն շերտերից մեկը:

144 հազար միայնակ ծնողներ չեն ստացել պետական վճարումներ

2003 թվականի ապրիլին ցածր եկամուտ ունեցող և հաշմանդամություն ունեցող ընտանիքներին սատարող «Երեխաների աջակցության գործակալություն» բրիտանական ընկերությունը ներդրեց համակարգ՝ դիմումները զտելու համար: Այն արժեցավ 300 միլիոն ֆունտ: Վեց ամիս անց պարզվեց, որ հարցումների ավելի քան քառորդ մասը «մշակվել» էր և շատ երեխաներ մնացել էին առանց ֆինանսական օգնության: Սկանդալը ձգվեց մինչև առնվազն 2006 թվականը, մինչդեռ ծրագիրը շարունակում էր «ուտել» ծրագրի համար հատկացված գումարի 70% -ը, իսկ ծախսերը մինչև 2010 թվականը չեն կազմել 1,1 միլիարդ ֆունտ: Արդյունքում, 2012-ին գործակալությունը փակվեց, փոխարենը գործարկվեց նոր կազմակերպություն՝ «Երեխների պահպանման խումբ»:

Уязвимость в защите 500 тысяч крупнейших сайтов давала доступ к вашей RAM

2014 թվականին ինֆորմացիոն անվտանգության մասնագետները OpenSSL-ի գրադարանում, որի վրա է պահվում ամենատարածված HTTPS արձանագրությունը, հայտնաբերեցին կրիտիկական բաց անվտանգությունում: Այն անվանեցին Heartbleed: Հայտնաբերված սխալի օգնությամբ հնարավոր էր պարզել, թե ինչ կա զոհի համակարգչի օպերատիվ հիշողության վրա: Չնայած նրան, որ գողացված տեղեկատվության առավելագույն չափը մեկ հարցման դեպքում չէր կարող գերազանցել 64 կբ-ը, այն բավական էր պարզել գաղտնաբառերն ու ծանոթանալ անձնական հաղորդագրություններին: Սխալի արդյունքում տուժել են պաշտպանված կայքերի 17 տոկոսը այդ թվում նաև Google-ը, Facebook-ը, Instagram-ը, Twitter-ը և նույնիսկ Minecraft-ը: Վտանգը հնարավոր էր կանխել հասարակ պատչի միջոցով, դրա համար էլ շատ ընկերություններ կարողացան արագ արձագանքել: Ամեն դեպքում նշված պրոբլեմի հետ իր մասշտաբներով հետ թերևս կարող է համեմատվել միայն մեկը, որի մասին հավանաբար լսել եք:

Աշխարհը ծախսեն 300 միլիարդ դոլար, որպեսզի 2000թվականին համակարգիչները շարունակեն աշխատել

Մինչև 1999 թվականը համակարգերը ծրագրավորում էին այնպես, որ ոմանք ամսաթվերը նշում էին 8 նիշով  (ՕՕ.ԱԱ.ՏՏՏՏ), ոմանք նշում էին 6 նիշ: Դա կարող էր բերել նրան, որ նոր հազարամյակ տեղափոխվելուց հետո ամբողջ աշխարհում ծրագրերի մեջ ի հայտ կգային սխալներ: ՕՕ.ԱԱ.ՏՏ ամսաթվի ձևաչափը կարող էր փոխարինել 2000-ը 1900-ով, քանի որ երկու թիվն էլ ավարտվում են 00-ով:  Այդպիսով սխալը կվերցներ ու կջնջեր տվյալները, կխաթարեր ալգորիթմների աշխատանքը և կառաջացներ օնլայն-համակարգերի կոլլապս: Ընկերությունների ժամանակի ու ռեսուրսների մեծ մասը ծախսվեց ոչ թե հետևանքների վերացման, այլ այն բանի վրա, որ ստուգեն ընկերության բոլոր համակարգիչները: Այս խնդրի շուրջ խոսակցությունները շատ էին: Երկրները շատ լուրջ սկսեցին մոտենալ դրան ու այն սկսեցին վերահսկել պետական մակարդակով: Օրինակ Ռուսաստանում ստեղծեցին գործողությունների ազգային ծրագիր երկրում «Խնդիրներ 2000»-ը լուծելու համար: Մոտակա նման սխալը սպասվում է չօպտիմիզացված 32-բիթանոց համակարգերում 2038 թվականի հունվարին: 64-բիթանոց համակարգերին խնդիրը կհասնի 292 միլիարդ տարի հետ, այնպես որ այստեղ կարելի է թուլանալ: Ավելի իրական է ումոտ է թվում 10 հազար թվականի խնդիր  հինգ նիշանոց թվին անցում անելու հետ պայմանավորված: Մյուս կողմից պետք չէ շատ անհանգստանալ: Հարցը ավելի շուտ թեորապես է հնարավոր: Ճիշտ է, միշտ կա հավանականություն, որ ձեր սմարթֆոնի գործող կոդի տվյալները կապրեն մինչև նշված դարաշրջանը: Գուցե, կարելի է ու պետք է մտածել այս ուղղությամբ: